Προσβασιμότητα

Αν δεν είστε εξοικειωμένοι με θέματα προσβασιμότητας σχετικά με τον σχεδιασμό ιστοσελίδων, λάβετε υπόψη σας ότι πολλοί χρήστες μπορεί να εργάζονται σε περιβάλλον πολύ διαφορετικό από το δικό σας:

Μπορεί να μην είναι ικανοί να δουν, να ακούσουν ή να κινηθούν, ή να μην τους είναι καθόλου εύκολο να επεξεργαστούν κάποια είδη πληροφοριών.
Μπορεί να έχουν δυσκολία στην ανάγνωση ή την κατανόηση κειμένου.
Μπορεί να μην έχουν ή να μην είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν πληκτρολόγιο ή ποντίκι.
Μπορεί να έχουν οθόνη απεικόνισης μόνο κειμένου, μικρή οθόνη, ή αργή σύνδεση με το Internet.
Μπορεί να μην μιλούν ή να μην καταλαβαίνουν επαρκώς τη γλώσσα στην οποία είναι γραμμένο το έγγραφο.
Μπορεί να βρίσκονται υπό συνθήκες όπου τα μάτια, τα αυτιά ή τα χέρια τους είναι απασχολημένα (π.χ. οδηγώντας προς τον χώρο εργασίας, δουλεύοντας σε θορυβώδες περιβάλλον, κ.λπ.).
Μπορεί να έχουν μια παλιά έκδοση ενός φυλλομετρητή, έναν τελείως διαφορετικό φυλλομετρητή, έναν φωνητικό φυλλομετρητή ή ένα διαφορετικό λειτουργικό σύστημα.

Εμείς λαμβάνουμε υπόψη μας αυτές τις διαφορετικές περιστάσεις κατά τον σχεδιασμό μιας σελίδας. Ενώ υπάρχουν αρκετές περιστάσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη, κάθε σχεδιαστική επιλογή με στόχο την προσβασιμότητα γενικά, ωφελεί αρκετές ομάδες ατόμων με συγκεκριμένες αναπηρίες ταυτόχρονα, και τη κοινότητα των χρηστών του Διαδικτύου συνολικά.

Θέματα Σχεδιασμού και Προσβασιμότητας

Κατά τη σχεδίαση ενός δ.τ. ακολουθούμε τις οδηγίες που έχει εκδώσει η διεθνής κοινοπραξία W3C για την σχεδίαση προσβάσιμων ιστοσελίδων.

Αυτές οι οδηγίες εξηγούν πώς να γίνει το περιεχόμενο του Ιστού προσβάσιμο σε ανθρώπους με αναπηρίες. Ο βασικός στόχος των οδηγιών είναι να προωθήσουν την προσβασιμότητα. Παρ’ όλα αυτά, η εφαρμογή των οδηγιών καθιστά επίσης το περιεχόμενο του Ιστού περισσότερο διαθέσιμο σε όλους τους χρήστες, ανεξάρτητα από τον πράκτορα χρήστη που χρησιμοποιούν (π.χ. φυλλομετρητή, φωνητικό φυλλομετρητή, κινητό τηλέφωνο, προσωπικό υπολογιστή αυτοκινήτου, κ.λπ.) ή τους περιορισμούς υπό τους οποίους εργάζονται (π.χ. θορυβώδες περιβάλλον, υποφωτισμένους ή υπερφωτισμένους χώρους, περιβάλλον εργασίας που απαιτεί ελεύθερα χέρια, κ.λπ.). Η εφαρμογή αυτών των οδηγιών βοηθάει επίσης τους ανθρώπους να βρίσκουν πληροφορίες στον Ιστό γρηγορότερα.

Οι οδηγίες αυτές ασχολούνται με δύο βασικά θέματα: την εξασφάλιση ομαλής μετατροπής και την κατασκευή κατανοητού και πλοηγήσιμου περιεχομένου.

Εξασφαλίζοντας Ομαλή Μετατροπή

Ακολουθώντας αυτές τις οδηγίες, μπορούμε να δημιουργούμε σελίδες που μετατρέπονται ομαλά. Οι σελίδες που μετατρέπονται ομαλά παραμένουν προσβάσιμες παρά τους περιορισμούς που περιγράφονται στην εισαγωγή, συμπεριλαμβανομένων των σωματικών, αισθητηριακών και γνωσιακών ειδικών αναγκών, εργασιακών περιορισμών και τεχνολογικών φραγμών. Στη συνέχεια παρουσιάζονται ορισμένα κομβικά σημεία για το σχεδιασμό σελίδων που μετατρέπονται ομαλά:

Διαχωρισμός τη δομής από τη μορφή.
Παροχή κειμένων (συμπεριλαμβανομένων των ισοδύναμων κειμένων). Τα κείμενα μπορούν να αποδοθούν με τρόπους που είναι διαθέσιμοι σε σχεδόν όλες τις συσκευές που χρησιμοποιούνται για πλοήγηση και είναι προσβάσιμα από όλους σχεδόν τους χρήστες.
Δημιουργία αρχείων που λειτουργούν ακόμα και αν ο χρήστης δεν μπορεί να δει ή/και να ακούσει. Παροχή πληροφοριών που να εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό ή λειτουργία όπως το ηχητικό ή βίντεο περιεχόμενο, με τρόπους κατάλληλους ώστε να αλλάζει παράλληλα και το αισθητηριακό κανάλι. Αυτό δεν συνεπάγεται τη δημιουργία μιας προηχογραφημένης ηχητικής έκδοσης ολόκληρου του δικτυακού τόπου για να γίνει προσβάσιμο στους τυφλούς χρήστες. Οι τυφλοί χρήστες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τεχνολογία αναγνωστών οθόνης για την απόδοση όλων των κειμένων μιας σελίδας.
Δημιουργία αρχείων που δεν βασίζονται σε ένα μόνο είδος υλικού εξοπλισμού Η/Υ. Οι σελίδες πρέπει να είναι εύχρηστες για ανθρώπους χωρίς ποντίκια, με μικρές οθόνες, με οθόνες χαμηλής ανάλυσης, με ασπρόμαυρες οθόνες, χωρίς οθόνες, με μόνη έξοδο φωνή ή κείμενο, κ.λπ.

Δημιουργώντας Κατανοητό και Πλοηγήσιμο Περιεχόμενο

Κάνουμε το περιεχόμενο όσο το δυνατό κατανοητό και πλοηγήσιμο. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο τη χρησιμοποίηση κατανοητής και απλής γλώσσας, αλλά επίσης την παροχή κατανοητών μηχανισμών πλοήγησης εντός και μεταξύ των σελίδων. Η παροχή εργαλείων πλοήγησης και πληροφοριών προσανατολισμού στις σελίδες θα μεγιστοποιήσει την προσβασιμότητα και τη χρηστικότητα των σελίδων. Δεν μπορούν όλοι οι χρήστες να αξιοποιήσουν οπτικές ενδείξεις όπως χάρτες εικόνας, αναλογικές ράβδους κύλισης, γειτονικά πλαίσια (frames) ή γραφικά που καθοδηγούν χρήστες χωρίς προβλήματα όρασης οι οποίοι χρησιμοποιούν γραφικούς φυλλομετρητές. Οι χρήστες επίσης χάνουν πληροφορίες που προκύπτουν από τα συμφραζόμενα όταν μπορούν να δουν μόνο ένα μέρος της σελίδας, επειδή προσπελαύνουν τη σελίδα είτε λέξη-λέξη (συνθετική ομιλία ή απεικόνιση σε γραφή Braille), είτε σε μικρά τμήματα κάθε φορά (μικρή ή μεγεθυσμένη απεικόνιση). Χωρίς πληροφορίες προσανατολισμού μπορεί οι χρήστες να μην είναι σε θέση να καταλάβουν πολύ μεγάλους πίνακες, καταλόγους, μενού, κ.λπ.

Προτεραιότητες

Η W3C έχει θεσπίσει κάποια Σημεία Ελέγχου τα οποία λαμβάνονται υπ’ όψη κατά τη διαδικασία της σχεδίασης και τα οποία έχουν έναν βαθμό προτεραιότητας, ο βαθμός αυτός βασίζεται στον αντίκτυπο που έχει το κάθε σημείου ελέγχου στην προσβασιμότητα.

Προτεραιότητα 1

Ένας κατασκευαστής περιεχομένου για τον Ιστό πρέπει να ικανοποιεί αυτό το σημείο ελέγχου. Αλλιώς μία ή περισσότερες ομάδες χρηστών θα βρίσκουν αδύνατη την πρόσβαση σε πληροφορίες του εγγράφου. Η ικανοποίηση αυτού του σημείου ελέγχου είναι μια βασική προϋπόθεση, έτσι ώστε κάποιες ομάδες χρηστών να μπορούν να χρησιμοποιούν έγγραφα στον Ιστό.

Προτεραιότητα 2

Ένας κατασκευαστής περιεχομένου για τον Ιστό καλό θα ήταν να ικανοποιεί αυτό το σημείο ελέγχου. Αλλιώς μία ή περισσότερες ομάδες χρηστών θα βρίσκουν δύσκολη την πρόσβαση σε πληροφορίες του εγγράφου. Η ικανοποίηση αυτού του σημείου ελέγχου θα εξαλείψει σημαντικούς φραγμούς στην πρόσβαση εγγράφων του Ιστού.

Προτεραιότητα 3

Ένας κατασκευαστής περιεχομένου για τον Ιστό μπορεί αν θέλει να ασχοληθεί με αυτό το σημείο ελέγχου. Αλλιώς μία ή περισσότερες ομάδες χρηστών θα βρίσκουν κάπως δύσκολη την πρόσβαση σε πληροφορίες του εγγράφου. Η ικανοποίηση αυτού του σημείου ελέγχου θα βελτιώσει την πρόσβαση σε έγγραφα του Ιστού.

Κάποια σημεία ελέγχου ορίζουν έναν βαθμό προτεραιότητας που μπορεί να αλλάξει κάτω από συγκεκριμένες (υποδεικνυόμενες) συνθήκες.

Συμμόρφωση

Εδώ ορίζονται τα τρία επίπεδα συμμόρφωσης μιας ιστοσελίδας ανάλογα με τις προτεραιότητες που ικανοποιεί:

Επίπεδο Συμμόρφωσης «A»:

Όλα τα σημείου ελέγχου Προτεραιότητας 1 ικανοποιούνται

Επίπεδο Συμμόρφωσης «Διπλό-A»:

Όλα τα σημείου ελέγχου Προτεραιότητας 1 και 2 ικανοποιούνται

Επίπεδο Συμμόρφωσης «Τριπλό-A»:

Όλα τα σημείου ελέγχου Προτεραιότητας 1, 2 και 3 ικανοποιούνται